Gebeliğin Tanısı Nasıl Belirlenir?

Gebeliğin ilk belirtisi adet gecikmesidir. Anne adayının, beklenen adet tarihinin 10 gün geçmesi halinde yapılan kan veya idrar tahlilinin sonucuna göre gebelik tanısı belirlenir.

Gebelikte Beslenme

Anne karnında beslenme plasenta ve göbek kordonu ile gerçekleşir. Anne karnında olan bebeğin tek beslenme kaynağı annesidir. Hamilelikte beslenme, bebeğin gelişimi ve anne adayının gereksinimlerini karşılayabilecek tek şeydir. Anne adayları bu süreçte dengeli ve düzenli beslenmelidir.

Günde;
– 1 yumurta
– 2 ceviz
– 2 badem

– Tercih ettiğiniz bir öğünde et, tavuk ya da balıktan biri tüketilmelidir.
– Bir kase yoğurt ya da 1 bardak süt.
– Salam, sosis ve sucuk gibi gıdalar pişirmeden tüketilmemelidir.
– Günde 1 bardak çay ve kahve tüketilebilir.
– Ihlamur haricinde bitki çayları tüketilmemelidir.
– Yıkanmamış meyve ve sebzeler tüketilmemelidir, hijyene dikkat edilmelidir.

Gebelikte Sigara ve Alkol Tüketimi

Sigara kullanımı gebelikte kesinlikle sakıncalıdır, yaşamsal sorunlara sebep olabilir. Alkol tüketiminde ise doktora danışılarak ilerlenmelidir.

Gebelikte Saç Boyama

Gebelikte saç boyaması yasak değildir sadece ombre, sombre vb. açıcı kullanılarak yapılan işlemler yasaktır.

Gebelikte Tetanoz Aşısı

Anne adayı son 5 yıl içerisinde aşı olmadıysa 20. haftadan sonra 1 veya 2 doz şeklinde, genel sağlık adına aşı yaptırmasında sakınca yoktur.

Gebelikte Yapılan Testler ve Tahliller

Hamileliğin başlangıcından sonuna kadar farklı test ve tahliller yapılmaktadır. Bazı tahliller ve testlerin gebeliğin belirli haftasında yapılması gerekmektedir ve testlerin zamanında yapılması çok önemlidir. Gebelikte yapılan testlerin bir kısmı her gebede rutin olarak yapılır, bir kısım testler de bazı gebelerde belirli durumlar oluştuğunda istenir. Gebelik ilk düşünüldüğünde veya bebeğin ilk kalp atışları duyulduğunda annenin genel sağlık testleri istenir.

• 11-18 hafta arası bebeğin tarama testleri yapılır. (ikili, dörtlü, yurtdışı kanı)
• 20-24 hafta arası detaylı ultrason
• 24-26 hafta arası şeker yüklemesi
• 28 haftada (eşler arasında var ise) kan uyuşmazlığı testi
• 34. hafta ve devamında annenin kasılması ve bebeğin kalp atışının izlendiği NST başlar.

Gebelikte Spor

Anne adayı gebelikten önce spor yapıyor ise gebelikte de spor yapmasında sakınca yoktur. Yüzme ve yürüyüş gebelikte önerilen egzersizlerdir.

Gebelikte Lazer Tedavisi

Gebelikte lazer önerilmez

Gebelikte Yolculuk

Gebeliğin ilk 14 haftası yolculuk önerilmez

Sezeryan Doğum

Hekim tarafından spinal veya genel anestezi altında yapılan cerrahi işlemdir. Sezeryan kararı verirken bebeğin ve annenin sağlığı göz önüne alınarak karar verilir.

Normal Doğum

Bebeğin vajinal yoldan dünyaya gelmesinde doğumhane şartlarında annenin aktif eylemin başlaması ile bazen 40. haftanın dolması ile başlayan doğal bir eylemdir. Konforlu bir doğum için epidural tercih edilebilir.

Gebelikte Tetanoz Aşısı

Tetanoz aşısı toksoid bir  aşıdır, canlı mikroorganizma içermediğinden dolayı gebelikte güvenle yapılabilir.

Tetanoz aşısı olan annede oluşan antikorlar bebeğe   geçerek   yenidoğan tetanoz  hastalığına karşı koruma sağlar.  Yenidoğan  tetanozu  bebek  kordonunun   steril ve hijyenik olmayan koşullarda kesilmesi sonucu  gelişebilir(hastane dışında özellikle  evde  yapılan doğumlarda ) , ölümcül seyredebilir.

Tetanoz aşısı gebelikte her dönemde yapılabilir fakat genellikle 20.haftadan  sonra önerilir.Aşı çocukluk  çağı zorunlu  aşı  takviminde de bulunmaktadır  ve en  son  13 yaşında  uygulanmaktadır. Tetanoz aşıları tam yapılmışsa ve son aşının üstünden 10 yıldan az süre geçmişse gebelik sırasında yapılmasına gerek yoktur.Aşılar tam değilse ya da  üstünden 10 seneden fazla süre geçmişse gebelikte  20.  haftadan  sonra 1 ay arayla toplam iki kez aşı yapılabilir. Aşılar  doğumdan  2  hafta   önce  tamamlanmalıdır.Aşı durumu net  bilinmiyorsa ya  da  yakın  zamanda olduğu  düşünülüyorsa  20.  haftadan  sonra  tek  doz  yapılabilir.

Gebelik döneminde yapılan tetanoz aşısının yan etkileri ile normal bir zamanda yapılan tetanoz aşısının yan etkileri  aynıdır. Aşı yapılan bölgede kızarıklık, ağrı,sertlik, hafif  ateş yan etki  olarak sayılabilir. Aşı  yapılan  kolun sabit  tutulmaması  hareketli  olması ağrı  sertlik  gibi  yan  etkiyi  azaltacaktır.   Şikayetler 2-3  gün içinde  gerileyecektir.

Gebelikte Seyahat

Gebelik  sırasında  seyahat  etmek ek  bir  risk  faktörü  yoksa tabii  ki yapılabilir,  ancak gebelik  haftasına , seyahat  şekline  süresine  ve  rotaya  göre  önlemler  değişebilir.

Yolculuk için en güvenilir  dönem  14-32.  gebelik  haftalarıdır. İlk  haftalar düşük  riski  vajinal  kanama , bulantı kusma açısından ,  son  haftalar erken  doğum  riski,tansiyon yükselmesi ve pıhtılaşma  açısından risk  teşkil  edebilir.Bu  yüzden acil  olmayan durumlarda bu dönemlere dikkat  edilmesi önemlidir.

Kara taşıtı ile yolculuklarda  özel araç  tercih  edilmesi , sık  mola  verilmesi  ve  molalarda  yürüyüş yapılması  önemlidir. Mesafenin uzaması  durumu tabii ki  riskinizi  arttıracaktır.

Hava  yolları ile seyahatte hava yolları  şirketi kurallarına uygun  şekilde seyahat edebilirsiniz.  Sürenin  uzaması   durumunda korıdorda  yürüyüş yapılabilir  anacak  dengeye  dikkat  etmek  gerekir. En önemli  risk  tromboz  durumudur uzun süreli hareketsiz  kalmak riskinizi arttırır  ve uzun süreli oturur  durumda kalmak rahatsız  edici  olabilir.

Deniz  yolu ile seyahatlerde  daha  belirgin  olmak üzere özellikle  ilk 14  hafta  yolculuklarında  bulantı  kusma  artışları risk  teşkil edebilir.

Tüm yolculuklarda  beslenme  ve  su  ihtiyacı iyi  sağlanmalıdır. Gidilecek rotanın  hava koşullarına  göre dehidrate  kalmamaya  dikkat  edilmelidir.Ayrıca  gebelikte rahmin  baskısından dolayı  sık  tuvalet ihtiyacı olabilir,zamanında  bekletilmeden uygun  koşullarda  giderilmelidir.

Tabii   ki  en  önemlisi  yolculuk  öncesi ve   sonrası  doktor kontrolünü ihmal etmemektir. Risk kategorisindeki  gebelerin şehir  değiştirmeleri  önerilmez.

Gebelikte Şeker Yükleme Testi

Gebelik diyabeti gebelik  öncesinde  diyabet hastalığı olmayan kişilerde  gebelik  sırasında hormonların etkisi ile kan şekeri yükselmesi  ile karşımıza çıkan  bir  durumdur. Ailede diyabet olmasına bakılmaksızın, kişinin  kilosuna bakılmaksızın her gebede olabilir. Saptanmaması   durumunda bebekte  çok  önemli  sonuçlar  doğurabileceği gibi tesbit  edilmesi durumunda diyet  ve tedavi ile  sorunsuz  atlatılabilir.

O  yüzden;Gebelikte şeker yükleme  testi yaptırmalı mıyım ? sorusunun  cevabı evettir.

Gebeliğin 24-26.  haftaları arasında doktorunuzun önereceği dozda şeker yükleme  testi yapılarak gebelik diyabeti olup olmadığı netleştirimelidir.

Tespit  edilmeyen ya  da tedavi  edilmeyen gebelik diyabeti ;

-bebekte sağlıksız  bir irileşmeye neden olarak doğumda  travma  riskini arttırır.

-doğumsal  kalp  hastalıkları  ve bazı  anomalilerin görülme  sıklığını  arttırır.

-düşük  riski,  erken  doğum  riski, anne  karnında  ani  ölüm  riskini  arttırır.

-doğum  sonrası  akciğer  gelişimi  geç  olacağı  için  solunum  güçlüğü ve yoğun  bakım ihtiyacı  artabilir.

-doğum  sonrası hipoglisemi, hipokalsemi  gibi  durumlar  daha  sık  görülür.

Gebelikte Elde Karıncalanma Hissi Uyuşukluk Neden Olur?

Gebelikte ellerde bileklerde uyuşma , güçsüzlük, ağrı   sık  olarak karşımıza  çıkan  bir bulgudur.Sebebi genelde karpal tünel sendromudur.  El  bileğindeki  karpal tünel  denilen kanalda basınç artışı olması  ve sinirin sıkışması durumudur. Gebelikte artan sıvı  ve  ödemden dolayı olur .  Ortalama %25 oranında  görülür.  Fazla kilosu  olanlar, şeker hastalığı,troid  hastalığı ve damarsal hastalığı bulunanlar ile ellerini çok sık ve yoğun işlerde kullananlarda sık rastlanır.

Geceleri uykudan  uyandıran  uyuşma  ve ağrı görülebilir. Elini  sallama ihtiyacı duyulur ve sonrasında  rahatlama  görülür. Basit  işleri bile  yapmakta zorluk yaşanabilir. 

Tanı  koymak  için EMG ile  sinir  bulgusunun  gösterilmesi  gereksede tedavi için  semptomun  olması  yeterlidir.

Tedavisinde  öncelikle  sinir  sıkışmasına  sebep  olacak  hareketlerden  kaçınılmalıdır. El  bileği düz  tutulmalı  aşağı  yukarı  germe  hareketlerine  sebep  olacak işlerden  uzak durulmalıdır. Gece uyurken  el  bileği  üzerine  yatılmamalı hatta   bileğin  düz tutulması için  atel  kullanılması tercih edilebilir. Fizik tedavi  uygulamalarından ciddi fayda  görülür. Doğum  sonrası zamanla %90 oranında  düzelme  sağlanır.

Gebelikte Güneş Koruyucu Kullanalım mı?

Güneş ışığı içerdiği ultraviyole ışınları sayesinde cilt altı yağ dokusunda D vitamininin aktifleşmesini   sağlar. D vitamini  bağırsaklardan kalsiyum emilimini arttırarak, bebeğin ve annenin  artan kalsiyum ihtiyacının karşılanmasını sağlar.

Ancak gebelikte  , hormonların etkisi ile güneş lekelerinin arttığı, gebeliğin son aylarında alın, burun ,yanak ve dudak  üstünde ortaya çıkan kırmızılığın ( gebelik maskesi) belirginleştiği bilinmektedir. Gebelik  maskesi  cilt tonunda pigmentasyonun  artması  durumudur. Çok sık  görülür  ve  güneş ışığı maruziyeti  ile   arttığı   gösterimiştir.

 O  yüzden  faydalıda olsa  güneş ışığı maruziyetinde  büyük  şapkalar ve yüksek koruma faktörlü kremler kullanmak önemlidir.Gebelik için uygun özel  üretilmiş kremler bulunmaktadır .

Gebelikte Güneşlenebilir miyiz?

Güneş ışığı içerdiği ultraviyole ışınları sayesinde normalde aktif olmayan D  vitamininin cilt altı yağ dokusunda  aktifleşmesini   sağlar. Böylece   bağırsaklardan kalsiyum emilimi artarak, bebeğin ve annenin   kalsiyum ihtiyacının karşılanmasını sağlar. O  yüzden  günde 2  kere çıplak tene en az 15 dakika   güneşlenmek  önemlidir. Kalsiyum ihtiyacı besinlerle sağlanmış  olur, kemik sağlığı korunmuş  olur.

Ancak gebelikte  güneşlenme esnasında  dikkat  edilmesi  gereken  durumlar vardır.  Aşırı  sıcak  durumlarda  uzun  süre  kalmak dehidratasyona sebep  olarak annenin  ve  bebeğin  susuz  kalmasına  sebep  olur. Tansiyon düşüklüğü bayılma  görülebilir. Dehidratasyon  aynı  zamanda  erken doğum  riski  ve  düşük riskini  arttırabilir. Güneşlenirken  süreye  dikkat  etmek  ve  bol  su  tüketmek o  yüzden  çok  önemlidir.

Ayrıca gebelikte  estrojen  ve progesteron hormonlarının  etkisi ile yüzde lekeler oluşabilir(gebelik  maskesi ) . Bu lekelerin yoğunluğu ve  derinliği güneş  ışınlarına  maruziyet  ile  artar. Güneşlenirken geniş  şapkalar takmak ve yüksek koruma faktörlü güneş  koruyucu  kremler kullanmak  önemlidir .

Gebelikte Yüzebilir miyim?

Yüzme gebelikte en  çok  önerilen sporlardan  biridir. Tüm kas gruplarını birlikte  çalıştırdığı için  faydası çok ve yer  çekimi maruziyeti olmayacağı  için zorlayıcı etkisi yoktur zararı  azdır.

Ancak  enfeksiyona  karşı dikkatli  olmak  gerekir. Nadirde olsa koryoamniyonit gelişebileceği unutulmamalıdır.

Havuz yerine deniz tercih  edilmesi daha uygun  olur. Havuzlarda denetimin  düzgün  yapıldığından  emin  olunmalıdır. Ege denizi  ve  Akdenizin Marmara denizine  oranla tercih  edilmesi  daha  doğru olur. Yüzme  sonrası hemen  duş  alınmalı ve ıslak mayo ile durulmamalıdır.

Dış Gebelikten Korkulur mu?

Dış  gebelik  döllenmiş  yumurtanın  rahmin  dışında yerleşmesi durumudur. (ektopik  gebelik  ) Rahmin  dışında  sağlıklı  bir  gebelik  gelişemeyeceği için  hayati  tehlike  oluşturabilen  tehlikeli  bir  durumdur. Evet  erken  tanı koyulamazsa  dış  gebelikten  korkulmalıdır. O  yüzden  gebelik  tespit  edildiğinde  rahmin içinde olduğunu  kontrol  edilmesi  için  erken  doktor  kontrolü  önemlidir.

Dış  gebelik en  sık tüplerde  gerçekleşir. Sağlıklı bir  tubal  yapıya  sahip olmamak  dış  gebelik riskini  arttıran  en  önemli  sebeptir. Sigara kullanmak, RIA(spiral) kullanmak, yoğun  enfeksiyon  geçirmak, daha  önce  tubal  cerrahi  ya  da   endometriozis  cerrahisi  geçirmek, daha  önce  dış  gebelik  geçirmek  tubal  hasarın  artmasına  sebep  olan  durumlardır.

Dış gebelik  önlenemez  ancak yukarıda  saydığımız  risk  faktörleri  ile  azaltılabilir.

Belirtileri normal  gebelik  belirtileri ile (adet  gecikmesi,  meme hassasiyeti) aynı  olduğundan  erken dönemde  doktor  kontrolü  önemlidir . Ancak  doktor  kontrolü  ile  dışlanabilir.